Tijdens opgravingen in Zwammerdam in de jaren 1971-1974 door het Instituut voor Pre- en Protohistorie (ipp) zijn nabij het Romeinse castellum (Nigrum Pullum) zes scheepsresten gevonden. Drie van de zes waren boomstamkano’s, waarvan twee waren uitgerust met een viskaar.

De vondsten in Zwammerdam zijn belangrijk, omdat voor het eerst complete schepen uit de Romeinse tijd werden aangetroffen, die een schat aan constructiedetails opleverden.

De Zwammerdam 1 werd aangetroffen vóór de buitenste kade van de castellum-haven. Het was een boomstamboot gemaakt van eikenhout. Meer dan de helft mid-scheeps is vernietigd door een dragline. Delen van de voor- en achtersteven zijn bewaard gebleven (afbeelding 1). De lengte was 6,99 meter en de breedte circa 1,05 meter. Het vaartuig was uitgerust met een voorplecht en opgetimmerd dolboord om de rand tegen de roeiriemen te beschermen. 

De Zwammerdam 1 lijkt een vissersboot te zijn geweest, uitgerust met visbun om levende vis te bewaren. Een deel van de boorden is met dit doel
geperforeerd om water in en uit te laten stromen.

De overgebleven achterzijde was afgedicht met een verticale plank. In het voordek was een uitsparing aangebracht voor een luikje, om levende vis in en uit de bun te halen. Het scheepje kan op grond van de ligging en omgevingsvondsten grofweg worden gedateerd in het laatste kwart van de tweede eeuw of het begin van de derde eeuw.

• De Weerd, M.D. (1988).
  Schepen voor Zwammerdam.
  Universiteit van Amsterdam.
• will brouwers, Esther Jansma en Martijn Manders (2013).
  Romeinse scheepsresten in Nederland.
  Archeobrief 4 2013.