De Witte Haas was een schip van de West-Indische Compagnie (WIC). Op 27 september 1674 is het schip vergaan een halve mijl ten noorden van Schiermonnikoog. Op het rif Peerdemarckt door quaede (zicht) ende onachtsaemheijt van den loots. Het schip was 4 mei vertrokken samen met de Eendracht uit Elmina (Goudkust Afrika nu Ghana). De Witte Haas maakte een moeizame reis. 5 september was het schip tussen de Azoren en Ierland. Ter hoogte van de Shetland eilanden stierf schipper Jan Muyssen Huygh Vanwege de Engelse oorlog was men genoodzaakt de weliswaar langere, maar minder gevaarlijke route achterom te kiezen.*

NA_4.VEL_14

Tussen Ameland en Schiermonnikoog staat het rif Paardemarkt afgebeeld

Aan boord was de scheidend directeur-generaal van de Goudkust Dirck Wilree (1636-1674). Met een deel van de bemanning verdronk Wilree op die fatale dag en werd het schip door de golven aan stukken geslagen. (Binder 20)

De West-Indische Compagnie kreeg de door Schiermonnikoogse vissers geborgen goederen tegen betaling van bergloon terug.

36 jaar na het ongeluk met De witte Haas, op 3 juni 1710, werd op het strand van Schiermonnikoog een houten kistje met goud gevonden. De bergers van dit kistje brachten dit naar Henrica Helmhout, regentes van Schiermonnikoog. Het nieuws betreffende de kostbare strandvondst bleef niet onopgemerkt. Er waren uiteindelijk drie partijen die aanspraak maakten op de eigendom van het kistje met goud. De eerste partij die een verzoekschrift tot restitutie bij het Hof van Friesland indiende was Maria Wilree, dochter van Dirck Wilree. Uiteindelijk werd het eigendom van het kistje toegewezen aan de WIC.(de Jong)

---------------------------------------------

*) De Route Achterom vermijde het Engelse Kanaal en ging via de westkust van Ierland en ten Noorden van Schotland naar de Noord zee te varen . In tijden van oorlog werd dit veiliger geacht.

• Hylkje de Jong (2021).
  Het quaestieuse verdronkene goud.
  Amsterdam University Press.
• NL-HaNA_1.05.01.02_2_0011.
• Binder, F., Norbert Schneeloc.
  Dirck Dircksz.Wilre en Willem Godschalk van Focquenbroch.
  Bulletin rijksmuseum 29,1.
  pp 13-29.