De Wachter maakte deel uit van de zg. Molukse vloot uitgezonden door de Oude Compagnie,* bestaande uit Gelderland (adm), Zeelandia, Wachter, Utrecht en de pinas Duifje, o.l.v. Wolfert Harmensz. Vier schepen vertrokken op 23 april 1601 van Texel; de Zeelandia was een dag eerder uit de Wielingen gezeild.

Op 27 september ankerden de schepen bij het eiland Mauritius dat was opgezocht omdat men drinkwater en vers voedsel nodig had. De vloot verbleef daar tot 20 oktober

Gevecht in bij Bantam
Op 26 december werd Bantam bereikt. Voor de stad lag een Portugese vloot van 30 schepen om de Nederlandse schepen tegen te houden. De volgende dag zette Nederlanders de aanval in. De Gelderland kwam zwaar gehavend uit de strijd. In de vroege uren van 29 december zette de vloot nogmaals de aanval in, twee galeien werden geënterd en veroverd.

Op nieuwjaarsdag 1602 werd een beslissing geforceerd. De Portugese vloot bleek uiteindelijk niet opgewassen tegen het zwaardere geschut van de Hollandse schepen. De Portugese vloot blies de aftocht. Deze overwinning overtuigde de Bantammers dat het beter was met de Hollanders samen te werken.

Specerijen
Op 12 jan zeilde men door naar de Molukken. De Wachter en de Utrecht gingen aanvankelijk naar Banda, de drie overige schepen naar Ternate. Na op diverse eilanden in de Molukken kruidnagelen geladen te hebben keerden de Zeelandia, de Gelderland en de Duifken terug naar Java. Van Bantam vertrokken zij op 25 augustus terug naar Nederland. [De Duifken arriveerde als eerste, op 17 februari 1603 in Vlissingen. De beide andere schepen via St Helena, Fernando Noronha en een Engelse haven uiteindelijk op 19 april 1603 in Texel]

De Wachter en de Utrecht zwierven nog enige tijd in de Molukken rond om lading te verzamelen Zij vertrokken pas eind maart 1603 van Bantam. De Wachter bleek toen zo lek dat men het niet aandurfde met dat jacht de Kaap te gaan passeren, maar eerst opnieuw naar Maurius liep voor reparaties. De Wachter verbleef daar 5 maanden voordat men het aandurfde verder te varen. Eind 1603 kwam de Wachter aan bij St Helena, van waar men samen met enkele andere Nederlandse schepen naar patria terugkeerde. Waarschijnlijk kwamen die schepen in maart 1604 aan in Nederland.

De Utrecht had intussen het verontrustende bericht over de lekke Wachter op de thuisreis op de Indische Oceaan in Nederland aangebracht. Schepen die door de nieuw opgerichte VOC eind 1603 werden uitgezonden kregen daarom de opdracht mee om naar het jacht uit te kijken bij Mauritus en Madagaskar Dit is mogelijk de oorzaak dat soms verondersteld wordt dat het jacht daar is vergaan. De aankomst bij St Helena is echter goed gedocumenteerd, evenals het gezamenlijke vertrek van dat eiland naar patria.

Rijksmuseum Amsterdam

Meer details klik hier

• Bruijn et al. (eds).
  DAS 0054.1.
• Wikipedia.
  Oude Compagnie.