VOC kaapvaart in de Filipijnen
De VOC admiraal Francois Wittert had zich met vier schepen (De Amsterdam, De Arend, De Valk, De Pauw en de sloep van de Delft) genesteld op een eilandje (Hermana mayor) voor de westkust van Luzon (Filipijnen). Dit lag precies op de route van Macau (China) naar Manilla. Alle schepen met bestemming Manilla - het hoofdkwartier van de Spaanse kroon in Azië - kwamen daar langs. Het doel van Wittert was om Manilla af te knijpen en uiteindelijk daarmee de Spaanse macht in de Molukken te beëindigen.

De kaper activiteiten van Wittert in de Filipijnen waren zeer succesvol. Veel onbewapende Chinese jonken met bestemming Manilla werden aan gehouden en beroofd. Na een paar maanden had hij 23 jonken veroverd en miljoenen aan buit verzameld. Dat bevond zich allemaal inde baai van wat de Hollanders Nassau noemden op het door hen gedoopte Wittert eiland (Hermana Mayor).

Brand aan boord was een groot en reel gevaar. De kruitkamer was extreem beveiligd en toch kwam het regelmatig voor dat vuur de kruitkamer bereikte en een schip ontplofte (Hier een afbeelding van de De Nieuwe Hoorn het schip van Bontekoe dat ook ontplofte.

Ondertussen zat gouverneur van Manilla Da Silva zat niet stil. Hij stelde een vloot samen van 12 schepen liet kerkklokken omsmelten tot kanonnen. Na maanden voorbereiding voer de vloot onder bevel van zijn broer Fernando uit.

Gevecht
In de ochtend van 25 april 1610 kwam de Spaanse vloot aan bij Hermana Mayor (Nassau). De Amsterdam en De Arend werden geënterd en veroverd. Ze deden later dienst in de Spaanse vloot.

Iets verderop werd het jacht De Valk van afstand in brand geschoten. De brand bleek niet te blussen en toen het vuur de kruitkamer bereikte ontplofte het schip met daverend geweld.

De twee kleinere schepen; het jacht De Pauw en De sloep van de Delft lagen aan de andere zijde van het eiland op wacht. Ziende wat er was gebeurd probeerden ze weg te komen nagezet door de Spaanse vloot. De twee klein Hollandse schepen waren te snel en wisten het VOC steunpunt in Patani (Siam) veilig te bereiken. Het was een grote overwinning voor de Spaanse vloot. De gehele VOC macht voor Manilla was vernietigd. (Sloos, 23 e.v.)

Tonnage: 70 last

De bewapening zoals vermeld bij Opstall dl 1. p. 9, afkomstig van de Resoluties van de XVII in augustus 1606

De jachten den Arent, Paeuw

Valck & griffoen[!] elck met

4 stucken van 9 ofte 10 # ysers
6 stucken van 6 # ysers
2 lichte stucken gotelingh van 1200 # a 4 # ysers om boven teleggen
6 steenstucken
20 musquetten
15 roer
36 hele spietsen
48 corte spietsen, & oock enige spiets ysers
4000 # bossecruyt

45 eeters

• DAS 0119.1.
• Sloos, D.A. (1898).
  De Nederlanders in de Philippijnsche wateren vóór 1626.
• door M.E. van Opstall (1972).
  De reis van de vloot van Pieter Willemsz Verhoeff naar Azië, 1607-1612. Deel 2. , 1972. p. 300-441 + 6 losse kaarten.
  Linschoten reeks 74.
• NL-HaNA_1.04.02_4932_00.