direct naar artikel

MaSS

stapstenen van maritieme geschiedenis

Historie

De Trouw was onderdeel van de eerste Nederlandse expeditie die als doel had om via de westelijke route door de straat van Magellaan Indië te bereiken. Men wilde ook de westkust van Zuid Amerika verkennen. En zo mogelijk Spaanse bezittingen daar aan vallen. Het grote voorbeeld was de tocht van de Britse Francis Drake, de eerste Engelsman die om de wereld was gezeild (1577-1580). Hij had laten zien dat een dergelijke onderneming mogelijk was en dat er veel buit te behalen viel onderweg.

Expeditie via de west
De Rotterdamse expeditie was uitgerust door de reders Pieter Verhagen en Johan van der Veecken. De vloot bestond uit vijf schepen bemand met ca. 500 opvarenden.

  • De Hoop met Jacques Mahu als admiraal;
  • De Liefde met Simon de Cordes, als vice-admiraal
  • Het Geloof met Gerrit van Beuningen
  • De Trouwe met Van Bockholt, daarna Balthasar de Cordes
  • De Blijde Boodschap met Sebald de Weert
  • De Postillon kwam daar bij in de straat van Magellaan. Dit was oorspronkelijk de grote sloep van De Hoop.

Op 27 juni 1598 vertrok de vloot uit Rotterdam. De expeditie had te kampen met veel tegenslagen. Het oponthoud bij De Kaap Verdische eilanden en de kust van Afrika duurde veel langer dan gepland door tegenwind en ziekte. Er stierven veel bemanningsleden waaronder admiraal Mahu zelf. De vloot kon pas in januari 1599 de oversteek naar Zuid Amerika maken. Men kwam 7 april aan bij de ingang van de Straat Van Magellaan. Toen duurde het nog eens 4 maanden om de uitgang en de Zuid Zee (Stille Oceaan) te bereiken (7 september 1599). De Trouw inmiddels met een nieuwe kapitein - de piepjonge Balthasar de Cordes neefje van de expeditieleider Simon De Cordes. – verving de overleden kapitein Bockholt (28 april 1599) .

De Trouw was sinds 11 december 1599 gescheiden van de rest van de vloot. Op 3 maart 1600 horen we pas weer van de Trouw. De Trouw komt dan aan in de Chiloé archipel (Chili). 1500 zeemijlen noordelijker.

Gevechten in Chili
De bemanning was verzwakt. Ze hadden dringend proviand nodig en de huid van het schip moest worden ontdaan van aangroeisel. De Cordes was aldus gedwongen om aan land te gaan. Het was op dat moment erg onrustig in Chili. De Araucanen indianen waren in opstand gekomen tegen hun hardvochtige Spaanse meesters. Ook de vreedzame indianen op Chiloé eilanden neigden naar opstand. Cordes speelde hier op in en plande met de indianen een aanval op Castro de Spaanse hoofdplaats op Chiloé.

Ona Warriors Chile (19th century)

Världskulturmuseet, Göteborg

Eenmaal in de baai van Castro aangekomen veranderde de katholieke Cordes van mening en probeerde het op een akkoordje met de Spanjaarden te gooien en zijn Indiaanse bondgenoten te verraden. Zijn overwegend protestantse bemanning was hier op tegen en eenmaal aan land werd de geplande aanval op de Spanjaarden ingezet. Castro werd ingenomen en 38 Spaanse mannen vermoord en de vrouwen gevangen genomen. Uiteindelijk wisten een honderd Spaanse soldaten van elders de gecombineerde inheemsen en de Hollanders te verslaan.

35 zeeschuimers zoals de Hollanders in de Spaanse bronnen worden genoemd hadden zich verschanst in een fort in de stad. Ze moesten hals over kop vluchten en lieten hun inheemse bondgenoten in de steek. Van hen sneuvelden er nog eens zo’n 260 man. De vluchtende Hollanders wisten hun schip te bereiken en ontsnapten ter nauwe nood aan de Spanjaarden.

Naar de Molukken
Na de gebeurtenissen in Chili waren er nog slechts 22 man aan boord van de Trouw die verdween op 31 mei weer op open zee. Na maanden op zee liet De Trouw eind december 1600 haar anker vallen bij het eiland Ternate in de Molukse archipel. De archipel was toen een lappendeken van kleine elkaar bestrijden staatjes. Ternate was een sultanaat waar de Nederlanders een kantoor mochten runnen voor de specerijhandel (De VOC bestond nog niet).

Op het buureiland Tidore, een ander sultanaat hadden de Portugezen vaste voet. De Cordes voer - ondanks waarschuwingen van de Hollanders in Ternate - naar Tidore. Dat was de enige plek waar op dat moment misschien nog handel gedreven kon worden. Aangekomen in Tidore leek het er gunstig uit te zien . Een aantal gewapende Portugezen kwamen met een smoes aan boord en vermoorde de meeste opvarende en Cordes zelf. Een handvol bemanningsleden overleefden en getuigden later over de wreedheden van de Portugezen. De Trouw werd geconfisqueerd op 5 januari 1601.

Einde
De Trouw was niet meer zeewaardig. Het casco werd door de Spanjaarden nog wel gebruikt als een drijvend verdedigingsbolwerk.

Atlas mutual Heritage

De aanval in 1601 op Tidore door admiraal van Neck.

Atlas mutual Heritage

Detail van de vorige afbeelding. E is De Trouw als Spaans drijvend bolwerk.

De admiraal van Neck die met zijn schepen Gouda en Amsterdam in juni 1601 op Ternate aankwam vernam daar de lotgevallen van de opvarenden van de Trouw. In een bondgenootschap met de Ternatanen was hij graag bereid de Tidorese vijanden met hun Spaanse bondgenoten aan te vallen.

Beschrijving

Type: Bewapende koopvaarder, gekocht
Gebouwd: Rotterdam, 1598
Tonnage: 250
Bemanning: 86
Kapitein: Jeuriaan van B0ckholt (+ 28-4-1599), Balthasar de Cordes
Bewapening: 16

Referenties

  • Barreveld, Dirk J. (2002).
    De route om de West Deel 2.

Ten onder op 25 oktober

Wrakken van Flevoland

Burgzand Noord

13 Provinciën

Dutch Presence in Cuba