direct naar artikel

MaSS

stapstenen van maritieme geschiedenis

Historie

De Reijgersdaal was een Oost-Indiëvaarder die voor de VOC voer als koopvaardijschip tussen Nederland en Oost-Indië. Ze vertrok in mei 1947 vanaf Texel onder commando van Johannes Band. Aan boord waren 297 mensen, van wie de meesten tijdens de reis naar het Oosten zouden omkomen. Tijdens hun reis stierven ongeveer 125 mannen aan scheurbuik nog voor ze de Kaap bereikten. Toen ze eindelijk de Kaap bereikten, konden ze niet ankeren vanwege het weer en moest het schip de nacht in de baai doorbrengen.

Toen ze de volgende dag het anker ophaalden, brak de kabel. Ongeveer 15 mannen klommen in een boot in een poging een lijn aan land te brengen. Maar nog geen uur later, toen zij de wal hadden bereikt, zagen zij dat de Reijgersdaal in stukken was geslagen. 157 mannen kwamen om in het wrak. Het schip zonk op 25 oktober 1747 tussen Robbeneiland en Dasseneiland. Een paar dagen na het verlies van de Reijgersdaal vonden ze één kist met zilver op de kust.

Dutch East Indiaman in South Africa

Nederlandse Oost-Indiëvaarder in Zuid-Afrika.

Beschrijving

De Reijgersdaal was een Nederlands Oost-Indiëvaarder (spiegelretourschip), gebouwd in 1738 in Amsterdam voor de Amsterdamse Kamer van de VOC.

Painting of a Dutch East Indiaman

Painting of a Dutch East Indiaman.

SchipperJohannes Band
Aantal opvarenden297
Lengte44,2 m (145 voet)
Tonnage850 ton (425 last)

Status

Het wrak werd in 1979 ontdekt door een Zuid-Afrikaans bergingsteam onder leiding van Brian Clark en Tubby Gericke. Zij slaagden erin zes grote bronzen kanonnen te bergen, versierd met prachtig houtsnijwerk en het wapen van de Amsterdamse Kamer van de VOC. Ook werden er loodstaven uit het wrak geborgen.

Ook andere bergers haalden met succes waardevolle voorwerpen uit het wrak. Jimmy Rawe en Arthur Ridge vonden ongeveer 7000 munten op de vindplaats, de meeste Mexicaanse pillar dollars. De wetenschap dat er op de vindplaats een schat te vinden was, trok veel rivaliserende duikteams aan die winst probeerden te maken.

Dit koortsachtige zoeken naar schatten had uiteraard een verwoestend effect op de plaats van het wrak. Er werden explosieven gebruikt tegen de concretie en de context van de artefacten werd door de schatzoekers volledig vernietigd. Er is geen professioneel archeologisch onderzoek gedaan naar de Reijgersdaal.

Example of coins found on board of the Reijgersdaal

Voorbeeld van munten gevonden aan boord van de Reijgersdaal.

Het wrak is beschermd op grond van de National Heritage Resources Act, No. 25 van 1999. Deze wet heeft ook betrekking op historische scheepswrakken. De site mag niet worden verstoord zonder toestemming van de South African Resources Agency (SAHRA) en artefacten uit het wrak mogen niet worden verhandeld zonder toestemming van de SAHRA.

SAHRA logo.

Referenties

  • Gegevens VOC-schip Reijgersdaal.
  • NA-1.11.01.01-551, [s.a]. Lijst van alle zoodanige Schepen in soorten als bij de Generale Oostindische Compagnie zijn gemaekt oft gekocht als gehuurt alsmede waer oft de zelfde zijn agter gebleven ofte verongelukt als genoomen en verbrand, vermist of.
  • RGP-GS166, 1979. Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries, Volume II, Outward-bound voyages from the Netherlands to Asia and the Cape (1595-1794). - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. - 765 p., [en] - ISBN 90-247-2270-5.
  • RGP-GS167, 1979. Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries, Volume III, Homeward-bound voyages from Asia and the Cape to the Netherlands (1597-1795). - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. - 626 p., [en] - ISBN 90-247-228.
  • RGP-GS250, 2004. Generale Missiven van Gouverneurs-Generaal en Raden aan Heeren XVII der Verenigde Oostindische Compagnie : Deel X: 1737-1743. - Den Haag: Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, 2004. - 1159 p., [nl] - ISBN 90-5216-133-x.
  • Velde, Paul van der, 1993. The Deshima dagregisters : their original tables of contents : Vol. VII 1740-1760 . - Leiden: Center for the History of European Expansion, 1993. - 450 p., [en].
  • SAHRA Database.
  • Lesa la Grange, Martijn Manders, Briege Williams, John Gribble and Leon Derksen (2024).
    Dutch Shipwrecks in South African Waters: A Brief History of Sites, Stores and Archives [Unpublished].
  • Giardini, A. (2019).
    Reigersdaal. The wreck of a Dutch East Indiaman on the west coast of the Cape in 1747. [Unpublished paper].
    Leiden University.
  • Aernout Smit.
    Table Bay in 1679, wirh the Dutch East Indiaman 'Africa' in the foreground.

Ten onder op 25 oktober

Wrakken van Flevoland

Burgzand Noord

13 Provinciën

Dutch Presence in Cuba