direct to content

MaSS

stepping stones of maritime history

History

In 1962 is bij karteringswerkzaamheden scheepshout gevonden op kavel H48 in Oostelijk Flevoland, aan de Beverweg. In 1962 en nog eens in 1966 is de vindplaats verkend. In 1976 is het vaartuig opgegraven. Aangetroffen is een vrij compleet, karveel gebouwd vrachtschip uit de negentiende eeuw, met een lengte van 20 m, een breedte van 4,5 meter en een holte van 1,9 meter. Het schip heeft de volgende kenmerken: een smal en plat vlak, een sterke bocht in de boegen, rechte stevens en een gepiekt achterschip. Op grond van deze kenmerken kan het scheepstype niet met zekerheid worden vastgesteld: het vertoont overeenkomsten met een Overijsselse praam en met een Hasselter aak. De bouwdatum van het vaartuig is niet bekend, uit archiefonderzoek is echter gebleken dat het wrak de 'Lutina' moet zijn, vergaan in 1888, met aan boord schipper Jan Kisjes en zijn knecht Reinder Tulp. Zij waren hun reis begonnen in Brielle en hadden in Amsterdam de storm die maandag 19 november over ons land trok afgewacht. Ze waren onderweg naar Zwartsluis met een lading metselstenen en kalk, voor de kalkbranderijen. De volgende dag vertrokken ze uit Amsterdam, het weer leek inderdaad redelijk gunstig, totdat in de loop van de middag een krachtige wind opstak met zelfs windstoten van orkaankracht. De storm ging bovendien gepaard met zware onweersbuien. De 'Lutina' raakte in moeilijkheden en de situatie werd voor de opvarenden zeer kritiek. Ze werden voorbijgevaren door een schipper die ook op weg was naar Zwartsluis. ‘Als Kisjes met een uur niet binnen is dan komt hij helemaal niet meer‘, zo verklaarde deze schipper. De volgende dag werd duidelijk wat er was gebeurd. Verscheidene schippers meldden dat zij bij Schokland een mast boven water hadden zien uitsteken en daarbij een omgekeerde roeiboot die vermoedelijk aan het wrak vastzat. Tijdens de opgraving is naast een uitgebreide inventaris, het skelet van een bemanningslid aangetroffen. DNA-onderzoek heeft uitgewezen dat het gaat om het skelet van schipper Kisjes.

Description

De Lutina, een Overijssels vrachtschip, geladen met schelpen, Swifterbant

Status

Batavialand te Lelystad, Maritiem Archeologisch Depot

Scheepsopgraving van het Overijsselse vrachtschip op kavel H48 in Oostelijk Flevoland. Overzicht van achter- naar voorschip.

Batavialand te Lelystad, Maritiem Archeologisch Depot

In het scheepswrak zijn ook een aantal persoonlijke bezittingen aangetroffen waaronder dit paar schaatsen.

Batavialand te Lelystad, Maritiem Archeologisch Depot

Bij de scheepsopgraving is divers gereedschap aangetroffen waaronder deze sleutels.

Batavialand te Lelystad, Maritiem Archeologisch Depot

Een van de vondsten was een schippersklokje.

Batavialand te Lelystad, Maritiem Archeologisch Depot

Scheepsmodel van de Lutina op schaal 1:20.

Batavialand te Lelystad, Maritiem Archeologisch Depot

Een deel van de lading bestond uit gele IJsselsteentjes.

Batavialand te Lelystad, Maritiem Archeologisch Depot

Het deels vrijgegraven vooronder

References

  • Holk, A.F.L. van (1996).
    Archeologie van de binnenvaart: Wonen en werken aan boord van binnenschepen (1600–1900).
    Lelystad: Nederlands Instituut voor Scheeps- en onderwater Archeologie/ROB (NISA).
  • Batavialand te Lelystad, Maritiem Archeologisch Depot.
    Opgravingsdocumentatie scheepswrak OH48.

Down on 6 October

New in MaSS

Wrecks of Flevoland

Burgzand Noord

13 Provinces