direct naar artikel

MaSS

stapstenen van maritieme geschiedenis

Historie

In 1688 werd het schip De Goede Hoop gebouwd voor de Kamer van Amsterdam. Het vertrok uit Texel op 4 januari 1690 naar Batavia met 325 koppen waaronder 134 soldaten. Het schip kwam aan in Batavia op 10 december 1690.

Retour
Op 28 februari 1692 vertrok De Goede Hoop vanuit Ceylon naar Nederland.
Er was een rijke lading aan boord.* De totale waarde bedroeg f 885259.¹

Storm in de Tafelbaai

De Goede Hoop kwam op 7 mei 1692 aan in de Tafelbaai (Kaapstad). In de nacht van 4 op 5 juni stak een storm op waardoor De Goede Hoop, Hogergeest en een Engels fregat De Orange van de ankers werden geslagen en op het strand gesmeten.2

De Goede Hoop lag met de voorsteven richting wal en stond vol water maar aanvankelijk leek ze nog te redden:
Alle de schipper en scheepstimmerluijden kunnen niet anders vernemen en oordeelen of ’t schip de Goede Hoop is nog gantsch en enelijk wat ontset maar ’t schip Hoogegeest leijt inde grond en aan spaanderen.

Van de lading was de Perzische zijde het kostbaarst. Deze werd gewassen in zoet water, gedroogd en opnieuw verpakt. En vervolgens opgeslagen in het kasteel van Kaapstad [scan 224].

Locatie
Het verslag noemt de plek van het stranden van de drie schepen 'omtrent de Sout rivier'. Er is nog steeds een Salt-rivier nabij het centrum (kasteel van Kaapstad) Het aanzien ter plaatse is in de loop der eeuwen veranderd. Uit het verslag is op te maken dat de gouverneur heel snel en gemakkelijk van het kasteel naar de rampplek (het strand) kon gaan.

Ook op oude kaarten is de Sout rivier vlakbij het kasteel. Bij de monding lag een redoute dat Duynhoop heette. Er is in Kaapstad nog steeds een avenue Duynhoop. Maar de locatie van het redoute is niet bekend, waarschijnlijk rond de huidige (gekanaliseerde?) monding van de Salt-rivier.

d’Ed heer Gouverneur met de dageraad hier van verwittigd stelde aanstonds ordre tot ’t bergen van menschen en koopmanschappen gaande hij in persoon met meest alle hoofdofficieren na’t strand

Identificatie
De lading is goed gedocumenteerd. Een interessant detail is de vermelding van '12 stucx arduiijne vloestenen'. Deze zijn op zich niet veel waard en zullen waarschijnlijk wel achter gebleven zijn in het wrak. De stenen kunnen daarmee een belangrijk indicatie zijn voor het identificeren van De Goede Hoop.

---------------------------------------------------------------

* De diverse textielsoorten worden afzonderlijk benoemd, maar de meeste waarde zat in 5940 lb Persiaanse zijde [f 221618], 88141 lb Indigo d’ bianain, [f 132377] een grote hoeveelheid Periaense peerlen [f 60368]., 18241 lb bengaalse zijde [f 59612] .

Er is 47831 lb ronde swarte peper [f 77103] aan boord en geen kaneel. De ballast bestaat uit de al genoemde salpeter [348000 lb ter waarde van f 8341] en mogelijk telt als zodanig ook de 69919 lb siams sappanhout [f 1699], bovendien waren 12 stucx arduijne vloestenen aanwezig

De 9214 lb cauwa (koffie f 11365] en de 9091 lb thee [f 4456] vertegenwoorigden geen grote waarde. Van weinig waarde, maar wel interessant zijn de 3 coeren [korven] tutucorijnse chiancos [schelpen] en 1 ammanam gaalse areek [arekanoten]. 700 ps goenij [jute] sacken en 380 stx stroomatten worden als verpakkingsmateriaal afzonderlijk vermeld.

Beschrijving

Gebouwd: VOC werf Amsterdam, 1688
Tonnage 250 last in de lijst van timmering* 325 last in het uitreis boek.** .
Dimensie: lang 161 voet 3 duim, wijd 39 voet 5 duim, hol 18 ½ voet

SchipperAnthonie Pronk
Aantal opvarenden142

Referenties

Ten onder op 25 oktober

Wrakken van Flevoland

Burgzand Noord

13 Provinciën

Dutch Presence in Cuba