Historie
De Dankbaarheid was gebouwd in 1772 voor de VOC kamer Rotterdam. Ze vertrok uit Goeree voor haar eerste retourreis naar Batavia op 13 december 1773.
Haar tweede uitreis begon 18 mei 1776 ze kwam in Batavia aan 27-11 1776. Ze bleef dienst doen in Azië tot 20-1-1781. Toen vertrok het schip uit Bengalen via de Kaap kolonie met bestemming Nederland. Zover zou het echter niet komen.
Tafelbaai
De Dankbaarheid kwam aan in de Tafelbaai 25 april 1781. Daar lagen al vier grote VOC retourschepen te wachten op een escorte voor de reis naar Nederland. De Honkoop, Hoogkarspel en de Middelburg waren al op 31-3-1781 vanuit China aangekomen. De Parel ook uit China de volgende dag. Als laatste kwam dus op 25-4 de Dankbaarheid uit Bengalen. Een escorte om ze te begeleiden was nodig omdat inmiddels de vierde Engels-Nederlandse Oorlog was uitgebroken (20-12-1780). En de dreiging van een Britse aanval was zeer reëel
De Britten stuurden in maart een eskader onder commodore Johnstone naar Zuid Afrika om de Kaap kolonie in te nemen. De Fransen stuurden een eskader onder admiraal De Suffren om de Nederlanders aan de Kaap juist bij te staan. En de VOC schepen eventueel te escorteren naar Europa
Afwachten
In mei was, noch het Britse- noch het Franse eskader gearriveerd. De vijf VOC schepen kregen opdracht om in de Saldanha baai (ca. 100 km ten noorden van de Tafelbaai) het komende storm seizoen uit te zitten. Ze kregen daarbij strikte opdracht om in geval van een Britse aanval de lading en schepen niet handen van de vijand te laten vallen.
Op 21 juni arriveerden de Fransen in False baai (net ten oosten van de Kaap). De Britten waren te laat om die nu bij verrassing in te nemen. Ze waren wel goed op de hoogte getipt door de schipper van een ander VOC schip De Held Woltermade die op 1 juli door de Britten onderweg was veroverd. Deze vertelde hen over de vette buit in Saldanha baai.
Daarop besloot Johnstone die aan te vallen. Op 21 juli 1781 liepen de Britse schepen de Saldanha baai binnen. De Nederlanders werden volledig verrast. Vier van de vijf VOC schepen werden buitgemaakt. De Middelburg explodeerde en zonk (zie ook Saldanha bay incident)
Prijsschepen
De Dankbaarheid, Parel, Honkoop en Hoogkarspel en de eerder genomen Held Woltemade (1 juli) werden als prijs naar Groot Brittannië gezonden. (memoirs 327)
Eigenaar
De Dankbaarheid was tot 21 juli 1781 een Nederlands schip in dienst van de Verenigde Oostindische Compagnie. Het schip werd prijs gemaakt door de Britse marine. Daarmee was De Dankbaarheid op het moment van zinken Brits eigendom volgens het geldende oorlogsrecht. Prijs (oorlogsrecht)
Dankbaarheid vergaat
Ten zuidwesten van Engeland op de Atlantische Oceaan werd het prijs eskader overvallen door storm (28 januari 1782). De Dankbaarheid verloor haar masten en was stuurloos. Na twee dagen ronddobberen ging ze verloren ten zuid westen van de Scilly eilanden. Van de 74 opvarenden overleefden slechts acht personen - waaronder de commandant van de prijsbemanning Reid - in de kleine boot ontkomen. Ze werden door een Zweedse brig aan land gebracht in Lisboa. De overige bemanningsleden hadden een groot vlot gemaakt om zicht te redden. Van hen werd echter niets meer vernomen.
Van het prijsschip de Honkoop werd ook niets meer vernomen.
Prijzen
De Parel, de Hoogkarspel en Held Woltemade kwamen gebutst en beschadigd in Engeland aan alwaar lading en casco werden verkocht. Ook de vergane schepen leverden nog geld op omdat ze na de verovering in Saldanha baai nog eens verzekerd werden bij Loyd’s in London.
Beschrijving
| Tonnage | 850 ton (425 last) |
|---|