direct to content

MaSS

stepping stones of maritime history

History

De Bantam maakte twee retourreizen naar Oost Indië. De eerste reis vertrok het schip in de vloot van admiraal Paulus van Caerden. 
De Bantam vertrok op 15 november 1608 van Bantam met een lading van o.a. peper en kruidnagel naar Nederland. Via Zeeland kwam het schip op 24 september 1609 aan in de thuishaven Enkhuizen.


Verdubbelen van de scheepshuid
In Enkhuizen werd vervolgens de scheepshuid van De Bantam verdubbeld. Dit werd gedaan tegen de gevreesde scheepsworm (Teredo Navalis) die zich een weg door de scheepshuid kon knagen en zo lekkages veroorzaakte.*

Tweede reis
Op 3 mei 1611 vertrok het nu gedubbelde schip van Texel naar Azië en kwam op 2 maart 1612 in Bantam aan. Die aankomst was te laat in het jaar om nog naar de Molukken door te kunnen varen, zoals de planning was. De Bantam maakte daarom een kort reis naar een aantal havens in het huidige Maleisië en vertrok 3-1-1613 vanuit Bantam naar het vaderland met een lading die voornamelijk uit peper bestond, maar ook met de nodige 'Chinese goederen' waaronder zijde.

Verongelukt 
De Bantam liep - zo goed als thuis- vast in de Slengh bij Texel op 30 9-1613.

30 september des avonts int incomen inde slengh in 't Texel aende grondt geraeckt en aen stuck gestoten. (NL-HaNA_1.04.02_4932_0019)

Aanloop van Texel, Willem Janszoon Blaeu, 1581 - 1638

Rijksmuseum RP-P-OB-101.989

De Slengh is de doorvaart ten zuidwesten van Texel tussen de Noorder Haaks en de Zuider Haaks.

"wy hebben hier gisteren een zeer quade tydinghe gehoort van het pericliteren des scheeps Banttam ontrent Texel" (NA 1.04.02 7292)

NA 1.04.02 (VOC) 14854 II [Boekhoud-journaal Enkhuizen 1608 - 1619]
bevat een groot aantal meldingen waaruit blijkt dat er lading (en later geschut en uitrusting) van de Bantam onder Texel is geborgen.

--------------------------------

* De remedie daartegen was het aanbrengen een tweede scheepshuid van een lichtere houtsoort met daartussen in harpuys (mengsel van o.a. lijnzaadolie, hars) gedrenkt (runder)haar. De houtdelen boven de waterlijn werden ook behandeld met deze beschermende 'coating'.

Voor wat betreft de Bantam is er een rekening bewaard gebleven van dit verdubbelen; NA 1.04.02 (VOC) 14854 II Boekhouding Enkhuizen 158/ 9-11-1610 f 100 voor alle het haer tot verdubbelen van de Bantam
217 / 8-4-1611. Verscheyden materialen tot vertimmeringen & verdubbelinge van de schepen Bantam en Patani …. 30 oxchoofden met harpuys wegende 1025 # ad 5 gl t hondert.

Description

References

Down on 6 October

New in MaSS

Wrecks of Flevoland

Burgzand Noord

13 Provinces