History
De Bantam maakte deel uit van een vloot van acht schepen; Banda (admiraal), Walcheren, Zierikzee, Ceylon, Ter Veer, Bantam, China en Patani) die in 1606 naar Oost-Indië vertrok.
De vloot stond onder bevel van admiraal Paulus van Caerden. Deze vloot (de derde die door de VOC werd uitgezonden) had tot taak onderweg zoveel mogelijk afbreuk te doen aan de Portugezen.
Na het aandoen van Mozambique, de westkust van India en de Molukken vertrok het schip op 15-11-1608 uiteindelijk van Bantam met een lading van o.a. peper en kruidnagelen naar Nederland. Via Zeeland kwam het schip in september 1612 aan in de thuishaven Enkhuizen
Aanval op het fort San Sebastian in Mozambique in 1607.
Verdubbelen van de scheepshuid
De huid van de Bantam was verdubbeld na haar eerste reis. Dit werd gedaan tegen de gevreesde scheepsworm (Teredo Navalis) die zich een weg door de scheepshuid kon knagen en zo gevaarlijke lekkages veroorzaakte. De remedie daartegen was een tweede scheepshuid van een lichtere houtsoort aanbrengen met daartussen in harpuys (mengsel van o.a. lijnzaadolie, hars) gedrenkt (runder)haar. De houtdelen boven de waterlijn werden ook behandeld met deze beschermende 'coating'.
Voor wat betreft de Bantam is er een rekening bewaard gebleven van dit verdubbelen; NA 1.04.02 (VOC) 14854 II Boekhouding Enkhuizen 158/ 9-11-1610 f 100 voor alle het haer tot verdubbelen van de Bantam
217 / 8-4-1611. Verscheyden materialen tot vertimmeringen & verdubbelinge van de schepen Bantam en Patani …. 30 oxchoofden met harpuys wegende 1025 # ad 5 gl t hondert.
Op 3-5-1611 vertrok het nu gedubbelde schip van Texel naar Azië en kwam op 2-3-1612 in Bantam aan. Die aankomst was te laat in het jaar om nog door te kunnen varen naar de Molukken zoals de planning was. De Bantam maakte daarom een kort reisje naar een aantal havens in het huidige Maleisië en vertrok begin 1613 weer naar het vaderland met een lading die voornamelijk uit peper bestond, maar ook met de nodige “Chinese goederen” waaronder zijde. De Bantam liep op haar tweede thuisreis vast in de Slenk bij Texel:
"wy hebben hier gisteren een zeer quade tydinghe ghehoort van het pericliteren des scheeps Banttam ontrent het Texel" (NA 1.04.02 (VOC) 7292)
NA 1.04.02 (VOC) 14854 II [Boekhoud-journaal Enkhuizen 1608 - 1619]
bevat een groot aantal meldingen waaruit blijkt dat er lading [en later geschut en uitrusting) van de Bantam onder Texel is geborgen.
Description
Tonnage: 350 (1606) 450 (1611)
References
- NL-HaNA 1.04.02 4932 019.
- Booy, A. de (1968).
De derde reis van de VOC naar Oost-Indiƫ onder het beleid van admiraal Paulus van Caerden uitgezeild in 1606, deel 1.
Martinus Nijhoff, 's-Gravenhage. - NA 1.04.02 (VOC) 7292 scan 69.